Roma en woonwagenbewoners

Het is een hele uitdaging om je dienstverlening te laten aansluiten op de realiteit van Roma en Woonwagenbewoners. Deze webpagina laat je kennismaken met de diversiteit van Roma en Woonwagenbewoners, met focus op gezinsondersteuning. De websites van agentschap Integratie en Inburgering en Woonwagenbewoners.be hebben het ook uitgebreid over andere levensdomeinen zoals werk, huisvesting, gezondheid, discriminatie...

Roma en Woonwagenbewoners worden vaak met elkaar verward. Roma arriveerden sinds de jaren 1990 vanuit Oost-Europa. Ze leven niet in woonwagens. Woonwagenbewoners doen dat wel, zoals de term aangeeft. Onder deze woonwagenbewoners in België zijn er de Voyageurs (hun voorouders trokken van deur tot deur), de Roms die al sinds de 19de eeuw in België leven en de Manoesjen (van wie de voorouders al in de 15de eeuw bij ons toekwamen). Hun migratiegeschiedenis bracht hen tot in alle uithoeken van de wereld, waaronder ook België. 

Net omdat het zo'n diverse groep is, zijn de krijtlijnen voor het beleid verdeeld over verschillende beleidsniveaus.

Je vindt hier inspiratie en goede praktijken over de ondersteuning die Roma en Woonwagenbewoners nodig kunnen hebben. Enkele pijlers waarin je de praktijken en tools kan onderbrengen:

• Gezinsondersteuning

Ook Romafamilies willen dat hun kinderen een goede start in het leven hebben. In de eerste belangrijke levensjaren kan er veel gebeuren om de huidige situatie van Romakinderen te verbeteren. Bij Romafamilies wordt de zorg voor de jonge kinderen vaak opgenomen door ouders en grootouders, gestuurd door culturele overtuigingen. Romajongeren worden vaak zelf ouder op erg jonge leeftijd. 

Elke ouder heeft recht op een ondersteunende leefomgeving met aandacht voor de verschillende levensdomeinen. Zo is er de dienstverlening van Kind en Gezin die instaat voor de preventieve gezondheidszorg van de kinderen. De medewerkers kunnen voor ouders een luisterend oor zijn en hen concreet ondersteunen bij materiële (luiers, kledij, speelgoed) en psycho-sociale noden. 

Het helpt als je kan vertrekken vanuit je eigen ervaring. 

(Fatime Karamani, gezinsondersteuner bij Kind en Gezin)

(getuigenis? Els Galle relevant?)

• Spel en ontmoeting

Kwaliteitsvolle basisvoorzieningen dragen bij aan het creëren van optimale kansen voor jonge kinderen. ‘Kwaliteitsvol’ wil zeggen dat er aandacht is voor welbevinden en betrokkenheid, respect voor etnische en culturele achtergronden. Plaatsen waar iedereen zich welkom en thuis voelt. 
Vele Romafamilies maken geen gebruik van de kinderopvang omdat het de rol van de moeder (en grootmoeder) is om zelf voor de kinderen te zorgen. In hun land van herkomst is het vaak de gewoonte dat kinderen tot 3 jaar thuisblijven. Spel- en ontmoetingsplaatsen in Huizen van het Kind, speel-o-theken en inloopteams kunnen voor hen plekken zijn waar ze in contact komen met andere ouders of samen met kinderen spelen. 

• Instap kleuterschool

Onderwijs is een recht voor elk kind ter wereld. Aan dit absolute recht is in ons land de leerplicht (vanaf 5 jaar) gekoppeld, met als doel te verzekeren dat naar school te gaan in àlle omstandigheden gegarandeerd blijft. Deelnemen aan onderwijs is een cruciale factor in het doorbreken van vicieuze cirkel van kansarmoede en maatschappelijke uitsluiting. Onderwijs is een belangrijke hefboom om de maatschappelijke situatie van Rom(a) kinderen te verbeteren. Deze cijfers tonen dat er nog veel werk aan de winkel is.

• Jeugdhulp

Tekstje Nele H.?

Informeer jezelf, laat je inspireren en ga op zoek naar partners om samen betekenisvoller te zijn voor deze gezinnen die vaak tussen de mazen van het net glippen!
 

Be-REYN staat voor het Belgische Romani Early Years Network en telt 120 leden. REYN is een Europees netwerk van professionals werkzaam in consultatiebureaus, kinderopvang, kleuteronderwijs, spel- en ontmoetingsplaatsen. Focus is toegankelijkheid en kwaliteit van organisaties verbeteren en zorgen dat ook kinderen van Roma en Woonwagenbewoners er zich goed voelen. Het netwerk wil medewerkers inspireren, goede praktijken delen en het beleid informeren en inspireren. REYN is actief in 11 Europese landen.