Documentatiecentrum

Visienota en beleidsaanbevelingen over ondersteuning in het basisonderwijs

Deze nota beschrijft een gedeelde visie op NAFT. Deze visie is gestoeld op de ervaring en expertise van de aanbieders die erkend worden door de Vlaamse Overheid. Centraal binnen deze visie staat het waarborgen van het recht op leren van elke leerling. Op het snijvlak van onderwijs en welzijn heeft NAFT immers een unieke plaats en rol om leerlingen en scholen te ondersteunen hierin.

Dit rapport onderzoekt de toegevoegde waarde en de voorwaarden voor geïntegreerd werken, en de cruciale rol die de ECEC-voorzieningen hebben om alle gezinnen, maar vooral de kwetsbare en achtergestelde gezinnen, beter van dienst te kunnen zijn. Aparte aandacht wordt besteed aan Roma-kinderen en hun families als een van de meest kwetsbare groepen in Europa, vaak gevangen in een vicieuze cirkel van armoede, uitsluiting en discriminatie.

In Vlaanderen kennen we sinds 2018 kleine wooneenheden binnen Jeugdhulp. Ook in Nederland wordt daar volop mee geëxperimenteerd. In deze factsheet krijgen we een beknopt overzicht van de werkbare elementen van kleine woonvoorzieningen gebaseerd op literatuur onderzoek.

De samenwerkingsverbanden Huizen van het Kind, zo blijkt uit waar we nu staan, hebben het potentieel om (verder) uit te groeien tot laagdrempelige basisvoorzieningen. Het was van bij de start de bedoeling dat je in (of via) de Huizen van het Kind terecht kon voor alles wat met opvoeden en opgroeien te maken heeft. Het beeld van de Huizen van het Kind in 2016 (publicatie Kind en Gezin, mei 2017), toont, in al haar diversiteit, dat deze ambitie gestaag vorm krijgt.

Als vrouwen met verschillende achtergronden elkaar ontmoeten, ontstaat er iets waardevols! Drie jaar lang ontmoetten vrouwen met een migratieachtergrond en KVLV-leden elkaar binnen het project DIVA’s Samen tegen Armoede. Samen zetten ze in op de strijd tegen armoede en sociale uitsluiting.

Om het samenwerken met belangrijke personen uit het sociale netwerk en informele steun te bevorderen zet deze handreiking uiteen wat informele steun precies is, waarom het zo belangrijk is en wat je als professional nodig hebt en tegenkomt als je er concreet mee aan de slag gaat.

Het Nederlands Jeugdinstituut heeft een interactief overzicht gemaakt dat laat zien wie er allemaal bij een gezin betrokken kunnen zijn en daardoor voor het gezin verschil kunnen maken. Die informatie maakt duidelijk op wie gezinnen een beroep kunnen doen rond opgroeien en opvoeden. Welke mensen zijn dat in hun vertrouwde omgeving? En welke professionals en voorzieningen zijn beschikbaar als een gezin meer hulp en ondersteuning nodig heeft?

In interviews peilden het Kinderrechtencommissariaat bij kinderen en jongeren naar hun ervaring met het hoorrecht in procedures voor de familierechtbank. Zo toetsten ze de toepassing van de wet aan hun beleving en geven ze in het dossier ‘ het kin dweegt te licht’ een inkijk geven in hoe kinderen en jongeren het beleven als de juridische wereld ze betrekt – of net niet betrekt – bij beslissingen die voor hen zo belangrijk zijn.

Schoolverzuim aanpakken is geschreven voor professionals en beleidsmakers die een aanpak ontwikkelen voor het voorkomen en verminderen van schoolverzuim, en die zich daarbij willen baseren op wetenschappelijk onderzoek daarover.

Voor de totstandkoming van dit document is een literatuuronderzoek uitgevoerd, waarbij zowel internationale als Nederlandse gegevensbronnen zijn geraadpleegd. Het artikel is gebaseerd op verschillende (internationale) overzichtsstudies en aangevuld met verschillende buitenlandse en Nederlandse primaire studies. Dit document maakt onderdeel uit van het themadossier ‘Voortijdig schoolverlaten en verzuim’ op de website van het Nederlands Jeugdinstituut.

In Limburg stelde de werkgroep hoog-conflictscheidingen (onder de koepel van het IROJ) vast dat sommige ouders en kinderen mekaar niet kunnen ontmoeten, omdat ouder(s) hiervoor niet altijd de mogelijkheden kunnen creëren. Redenen hiervoor zijn zeer divers: huisvesting, beperkte pedagogische vaardigheden, psychische/psychiatrische en/of afhankelijkheidsproblemen, veiligheid voor de kinderen kan niet gegarandeerd worden… Vanuit diverse noden bij de doelgroep en bij de verwijzers, kwamen de werkgroep tot 2 soorten aanbod die zijn uitgewerkt in een draaiboek “veilige ontmoetingsruimte”.

Advies over het nieuw actieplan voor de preventie en aanpak van schooluitval

In deze publicatie beschrijft De Cocon, Jeugdhulp aan Huis hun traject in het evidence-based werken. Het praktijkverhaal is aangevuld met een kritische wetenschappelijke reflectie en een vergelijking met Nederland.

Ter ondersteuning van de lokale netwerken en alle lokale partners betrokken bij schooluitval, ontwikkelde het Departement Onderwijs en Vorming een draaiboek en een kijkwijzer.

Op Vlaams niveau is beslist om het actieplan Samen tegen Schooluitval dat werd opgesteld volgens het Europees referentiekader, uit te voeren. Het actieplan bevat zowel acties die de problematiek in kaart brengen, coördinerende acties, preventieve acties e.a.

Dit onderzoek beoogde om randvoorwaarden en barrières bloot te leggen voor het duurzaam doen slagen van multidisciplinair, systeemgericht en gefaseerd samenwerken.

Wat weten we over het welbevinden van ouders? Hoe kunnen we ouders steunen en begeleiden in de ontwikkeling en opvoeding van hun kinderen met aandacht voor hun eigen welbevinden? Op basis van literatuuronderzoek, praktijkervaringen en interviews met ouders zijn verschillende aspecten van het welbevinden van ouders ondergebracht in vijf pijlers. Samen geven deze pijlers inzicht in de steun en aandacht die de ontwikkeling van ouderschap vraagt.

In deze tiende Mulock Houwer-lezing betoogt Bert Wienen dat kinderen en jongeren in onze huidige prestatiesamenleving knechten zijn van de economie, die onder zelfdwang moeten werken aan de beste versie van zichzelf. Een vorm van kinderarbeid dus. Om die trend te keren, pleit Wienen ervoor om onderwijs en opvoeding weer los te weken van economische principes. Zodat kinderen de ruimte krijgen om zich te ontwikkelen tot gemeenschapsmens, in plaats van als betere versie van zichzelf.

Voorbeeld samenwerkingsovereenkomst OCMW